Të pabesueshmet e Kubës së varfër: Si u bë lidere në mjekësi dhe si po prodhon vetë vaksina anti-COVID

Në vendet e Bashkimit Europian, duket se ekziston një konsensus i heshtur se ka vetëm vaksina perëndimore në historinë e koronavirusit. Vaksinat më të përmendura zakonisht janë ato të prodhuara nga Moderna, Pfizer, AstraZeneca dhe Johnson & Johnson. Duket se nuk ka vaksina të tjera. Sputnik V e Rusisë, as që përmendet.

Vaksinat e bëra nga vende të tjera – të tilla si Kina, India dhe Irani – përmenden rrallë përveç nëse kritikohet ose vihet në dyshim efikasiteti dhe siguria e tyre, ndërsa për një vend që ka qenë një kampion mjekësor për dekada dhe po punon për më shumë katër vaksina kundër COVID, vështirë se flitet.

Kjo është Kuba.

Është kjo arsyeja pse lajmi se Kuba dhe Irani kanë përfunduar një marrëveshje bashkëpunimin mbi vaksinën e koronavirusit ka kaluar pa u vënë re.

Instituti Shtetëror Kuban i Vaksinimit “Finlay” njoftoi në fillim të muajit se kishte nënshkruar një marrëveshje bashkëpunimi me Institutin Iranian për testimin e vaksinave më të përparuara kubane, katër sosh, ku veçon ajo Soberane 2.

Vaksina e përmendur kubane ka kaluar me sukses fazën e dytë të provave klinike dhe faza e tretë dhe e fundit do të kryhet në Kubë dhe Iran – përveç në 150,000 banorë të Havana-s, vaksina do të testohet në 50,000 vullnetarë të Iranit. Ekziston një arsye interesante pse Havana vendosi për Iranin – Kuba luftoi me sukses Corona-n, aq me sukses sa që nuk ka mjaftueshëm banorë të infektuar për të testuar vaksinën. Kjo është arsyeja pse ata iu drejtuan Iranit, ku shkalla e infeksionit është më e larta në të gjithë Lindjen e Mesme.

A nuk tingëllon pak e pazakontë që një vend i varfër si Kuba jo vetëm që zhvillon vaksinat e tij, por shkon në kontinentet e tjera në kërkim të të infektuarve, sepse nuk ka mjaft nga të infektuarit e saj? Mund të tingëllojë, por kjo është arsyeja pse Kuba është një fenomen i botës së sotme.

Revolucioni i vitit 1959

Për të painformuarit, pak statistikë: Kuba, një vend me 11 milion banorë, ka patur deri më tani 18,443 të infektuar dhe 173 jetëhumbje.

Një nga arsyet për një numër kaq të ulët të të infektuarve dhe të vdekurve është se Kuba është një ishull, gjë që e bën më të lehtë luftimin e Corona-s, por kjo nuk është arsyeja kryesore. Kryesorja është – ilaçi kryesor kuban.

Arsyeja pse një vend i varfër ka një kujdes shëndetësor superior qëndron në revolucionin komunist të vitit 1959, i cili transformoi plotësisht Kubën dhe vuri theksin kryesor në krijimin e arsimit dhe kujdesit shëndetësor të një cilësie të lartë (dhe falas).

14 përqind e PBB-së për arsimin

Numrat flasin gjithashtu për këtë arritje revolucionare: Sipas të dhënave të KB, Kuba ishte sovranisht e para në botë me 14 përqind të PBB-së për arsimin. Edhe vendet skandinave, për arsimin nuk japin më shumë se 7.8 përqind të PBB-së.

Pavarësisht një embargoje 60-vjeçare të SHBA, më e gjata në historinë njerëzore, e cila ka shkatërruar standardet e jetesës së popullsisë, zyrtarët kubanë kanë gjetur një mënyrë për t’i mësuar nxënësit dhe studentët e tyre me pajisje dhe kompjutera më të fundit.

Uniformat dhe vaktet në shkolla janë falas për të gjithë, dhe nxënësit e studentët nga zonat e thella të shtetit mbulohen nga kostoja e transportit, akomodimit dhe ushqimit për të gjithë periudhën e shkollimit. Në total, më shumë se 400,000 njerëz janë të punësuar në sistemin arsimor kuban, dhe gjysma e 150,000 mësuesve kubanë janë master. Në këtë mënyrë, gati dy të tretat e kubanëve kanë një arsim të lartë, duke e bërë shoqërinë kubane një nga më të arsimuarat në botë.

Duke vepruar kështu, vëmendje e veçantë i kushtohet zhvillimit të studimeve mjekësore, falë të cilave sistemi shëndetësor kuban është ndër më të mirët në botë. Ndërsa bazuar në tregues të tillë si jetëgjatësia dhe vdekshmëria foshnjore, Kuba qëndron krah për krah me vendet industriale më të zhvilluara.

Mjekët revolucionarë

Kuba ka shëndetin publik më të zhvilluar në Amerikën Latine, si dhe deri tani numrin më të madh të mjekëve për frymë – dhjetë vjet më parë numri i mjekëve të kualifikuar në Kubë tejkaloi 70,000 (Afrika kishte 50,000 në atë kohë), dhe 25,000 mjekë të ardhshëm aktualisht janë duke studiuar në universitetet kubane.

Studimi është falas, dhe teknologjia shëndetësore dhe mjekësore janë në një nivel të lartë. Përveç kujdesit shëndetësor falas për çdo kuban, Kuba ka themeluar një kontigjent mjekësor, siç është “Henry Reeves”, i cili udhëton në vendet e Botës së Tretë dhe vendet e katastrofave natyrore dhe biologjike duke ofruar kujdes mjekësor – nga luftimi i kolerës pas tërmetit në Haiti te lufta me Ebola-n në perëndim të Afrikës.

Duket e çuditshme, por është e vërtetë: së bashku me puron, rumin dhe kallam sheqerin, mjekët janë artikulli kryesor i eksportit kubanez. Ishin ata që ndihmuan Italinë pranverën e kaluar. Para Italisë, mjekët kubanë ndihmuan Venezuelën, Nikaraguan, Xhamajkën, Surinamin dhe Grenadën.

“Ne nuk jemi superheronj, ne jemi mjekë revolucionarë. Ne të gjithë kemi frikë, por duhet të përmbushim detyrën tonë revolucionare”, tha Leonardo Fernandez, një ekspert kuban i kujdesit intensiv 68-vjeçar, i cili mbërriti në Lombardi në atë kohë. Ardhja e tij në Itali ishte misioni i tetë në botë: ai kishte luftuar më parë Ebola-n në Liberi.

“Norton 500”

Në një kuptim më të gjerë, sistemi kuban i kujdesit shëndetësor i detyrohet, e para Partisë Komuniste të Kubës dhe përparësive të tyre. Në një kuptim më të ngushtë, nga ana tjetër, një meritë e madhe i takon një mjeku argjentinas i cili kaloi vitet më të mira të jetës dhe karrierës së tij në Kubë.

Jo, nuk ka të bëjë me Dr. Ernesto Che Guevara-n, por për mikun e tij më të mirë nga rinia e tij, mjekun dhe biokimistin Alberto Granado Jimenez, babai i mjekësisë moderne dhe shkencave biologjike në Kubë.

Po pse dy mjekë argjentinas zgjodhën Kubën komuniste për të realizuar idetë e tyre shoqërore atje – njëri në fushën politike dhe tjetri në fushën mjekësore?

Përgjigja qëndron në udhëtimin e tyre të përbashkët me motor që nga rinia e tyre përmes Amerikës Latine, sipas së cilëve u realizua filmi “Ditari i Motoçiklistit” në 2004. Ky udhëtim i dy miqve filloi në 1951 me motorin “Norton 500” të Granados.

Gjatë rrugës përmes Argjentinës, Kilit, Perusë (ku qëndruan për një kohë dhe duke ndihmuar lebrozët në San Pablo), Kolumbi dhe Venezuelë, ata udhëtuan 33,000 kilometra dhe përjetuan një transformim të qëndrueshëm të personalitetit të tyre: nga të rinj të etur për t’u argëtuar, ata u bënë njerëz seriozë.

Betimi në Ande

Che Guevara nuk e fshehu kurrë faktin se ishte ky udhëtim me Granadon që e çoi atë në komunizëm dhe i përcaktoi jetën e tij. Duke parë me sytë e tij mjerimin në të cilin jetojnë popujt e Amerikës Latine – si mjekë ata u tronditën veçanërisht kur mësuan se të varfërit nuk kanë qasje as në kujdesin themelor mjekësor – i riu Che u betua diku në Ande se do t’i kushtonte jetën e tij për të luftuar kapitalizmin.

Të dy miqtë u tronditën veçanërisht nga një vizitë në minierën e bakrit Cukicamata në Kilin verior, në pronësi të kompanisë amerikane Anaconda Koper, ku panë minatorë me sëmundje të rënda të mushkërive duke punuar për pak para.

Themelues i Fakultetit të Mjekësisë

Të dy miqtë atëherë nuk u takuan për tetë vjet. Che kaloi pjesën tjetër të viteve 1950 në Guatemala, Meksikë dhe Kubë – ku ai ishte një nga komandantët kryesorë të Revolucionit Castro të vitit 1959, dhe më pas një ministër kryesor i qeverisë komuniste kubane dhe kreu i bankës qendrore ubane. Granado shkoi në Itali në 1955, ku mori një bursë.

Pas fitores së revolucionit kuban, Che Guevara ftoi Granadon në Havana. Ai vizitoi Kubën për herë të parë në 1960, dhe tashmë në 1961 ai u transferua atje me familjen e tij, duke u bërë profesor i biokimisë në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit të Havana. Në të njëjtin vit, ai themeloi Institutin për Shkencë Paraklinike dhe në 1962, me një grup kolegësh, ai themeloi Fakultetin e Mjekësisë në Universitetin e Santiago, i dyti në Kubë, pas atij në Havana.

Granado do të japë mësim në atë fakultet deri më 1974 dhe që nga ajo periudhë datojnë meritat e tij për një numër të madh mjekësh të trajnuar në Kubë.

Pas vitit 1974, Granado iu përkushtua më shumë biokimisë – ai mori doktoratën e tij në shkencat biologjike dhe mori pjesë në kongreset botërore të gjenetikës në Moskë dhe Leningrad, dhe në fund të viteve ‘80 ai ishte një nga themeluesit e Shoqërisë Gjenetike Kubane dhe presidenti i saj i parë.

Të gjitha përpjekjet shumëvjeçare të Alberto Granados kanë dhënë rezultate të konsiderueshme. Vendi i varfër i Botës së Tretë është bërë një superfuqi mjekësore, e cila renditet ndër vendet më të suksesshme në botë në menaxhimin e krizës së Corona-s dhe e cila është në gjendje të vaksinojë popullsinë e saj me vaksinat e veta.

Në një farë mënyre, shkruan SD, Granado është Che Guevara i cili u realizua përmes mjekësisë. Utopia komuniste e Fidel Castro dhe Che u realizua të paktën në sektorin për të cilin ishte përgjegjës Alberto Granado.